گناه از روی طغیان

 یکی دیگر از اموری که موجب تبدیل گناه کوچک به گناه بزرگ می شود، طغیان و سرکشی در انجام گناه است؛

 «امّا مَن طَغی وَ اثَر الحَیاة الدّنیا فَاِنّ الجَحِیمَ هِیَ المَأوی»(6)

 «و اما آنها که طغیان کردند و زندگی دنیا را مقدم شمردند، بی گمان جایگاهشان دوزخ است.»

یک تقسیم بندی دیگر در مورد گناهان

 امام علی علیه السلام در گفتاری فرمود:

 «ان الذنوب ثلاثة... فذنب مغفور و ذنب غیر مغفور و ذنب نرجو لصاحبه و نخاف علیه... »

 «گناهان بر سه گونه اند: گناه بخشودنی و گناه نابخشودنی و گناهی که برای صاحبش، هم امید (بخشش) داریم و هم ترس از کیفر.»

 سپس فرمود: «اما گناهی که بخشیده است، گناه بنده ای است که خداوند او را در دنیا کیفر می کند و در آخرت کیفر ندارد. در این صورت خداوند حکیم تر و بزرگوارتر از آنست که بنده اش را دو بار کیفر کند.

معیار شناخت گناهان کبیره از صغیره

گناه شناسی » معیار شناخت گناهان کبیره از صغیره

 در اینکه معیار در شناخت گناهان کبیره از صغیره چیست، بین علما، گفتگو و اختلاف فراوان شده، که در مجموع 5 معیار را بیان کرده اند:

 1- هر گناهی که خداوند در قرآن، برای آن وعده عذاب داده باشد.

 2- هر گناهی که شارع مقدس، برای آن حد تعیین کرده، مانند شرابخواری یا زنا و دزدی و مانند آن که تازیانه و کشتن و سنگسار از حدود آنها است و در قرآن به آن هشدار داده است.

 3- هر گناهی که بیانگر بی اعتنایی به دین است.

گناه شناسی » اقسام گناه

 علمای اسلام از قدیم گناهان را بر دو گونه تقسیم نموده اند:

 1- گناهان کبیره (بزرگ).

 2- گناهان صغیره (کوچک).

 این تقسیم بندی از قرآن و روایات سرچشمه گرفته است؛

 در قرآن چنین می خوانیم:

 «ان تجتنبوا کبائر ماتنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریماً»(1)

 «اگر از گناهان کبیره ای که از آن نهی شده اید، اجتناب کنید، گناهان کوچک شما را می پوشانیم وشما را در جایگاه خوبی وارد می سازیم.»

گناه شناسی » واژه های گناه در روایات

 در روایات اسلامی، واژه های دیگری نیز در مورد گناهان مختلف به کار رفته مانند: جریره، جنایت، زَلّت، عثرت، عیب، و...که هرکدام بیانگر نوعی از گناه است که

ممکن است به سراغ انسان بیاید.

4- راه دیگر برای شناخت گناه

گناه شناسی » راه دیگر برای شناخت گناه

 در قرآن هیجده گروه بخاطر گناهان مختلف، مورد لعن قرار گرفته اند؛

 «لعن» در اصل به معنی طرد و دور ساختن از رحمت، آمیخته با خشم و غضب است، با اینکه رحمت خداوند شامل همه چیز می شود؛

گناه شناسی » معنای گناه

 گناه به معنی خلاف است و دراسلام هر کاری که برخلاف فرمان خداوند باشد، گناه محسوب می شود.

 گناه هر چند کوچک باشد چون نافرمانی خداست، بزرگ است.

 رسول اکرم صلی الله علیه وآله در سخنی به ابوذر فرمودند:

 «لاتنظر الی صغر الخطیئة و لکن انظر الی من عصیته»(1)

 «کوچکی گناه را ننگر، بلکه بنگر چه کسی را نافرمانی می کنی!.»

گناه شناسی

اقرار به گناه در حضور دیگران

منبع : پرسشها و پاسخهای دانشجویی؛ دفتر: 40 (گناه و توبه، مجموعه اخلاق دانشجویی)، ص: 64

اقرار به گناه در حضور دیگران جایز نیست؛ بلکه اگر اشاعه گناه باشد، حرام است. اعتراف به گناه تنها در پیشگاه خداوند باید صورت گیرد.

از سرمایه های بزرگ آدمی در زندگی آبرو و شخصیت اوست، و هر چیزی که آن را تهدید کند، گویا جانش را به خطر انداخته است.

آثار وضعی گناه

منبع : پرسشها و پاسخهای دانشجویی؛ دفتر: 40 (گناه و توبه، مجموعه اخلاق دانشجویی)، ص: 62

گناه دارای آثار وضعی است یعنی بسیاری از گناهان مکافاتی در این جهان دارند. به تعبیر دیگر یکی از حکمت های الهی در نظام آفرینش این است که نظام هستی نسبت به کردارهای انسان بی تفاوت نیست و در برابر نیک و بد اعمال آدمی واکنش مناسب نشان می دهد.

حکم زنا در اسلام

 

منبع : شهید آیت الله دستغیب(ره)؛ ازدواج اسلامی، ص: 66

یکی از گناهانی که به کبیره بودنش تصریح شده «زنا» است؛ چنانکه حضرت صادق و حضرت کاظم و حضرت رضا و حضرت جواد علیهم السلام فرموده اند و برای کبیره بودنش به سوره فرقان متمسّک شده اند که می فرماید:

لواط، کاری زشت و فاحشه است

 

منبع : شهید آیت الله دستغیب(ره)؛ ازدواج اسلامی، ص: 95

حضرت رضا علیه السلام فرمود: «بترس و ترک کن زنا و لواط را که لواط بدتر از زناست و این دو گناه، موجب 72 گونه درد در دنیا و آخرت برای صاحبش می شود».^[1]

در قرآن مجید، چنانکه از «زنا» به «فاحشه» تعبیر فرموده این عمل شنیع را هم فاحشه خوانده؛ چنانکه در سوره اعراف می فرماید:

تقسیم بندی گناهان در روایات

 

 

منبع : قرائتی، محسن؛ گناه شناسی، ص: 15

روایات متعددی از ائمّه علیهم السلام به ما رسیده که بیانگر تقسیم گناهان به کبیره و صغیره است، ودر کتاب اصول کافی یک باب تحت عنوان «باب الکبائر» به این موضوع اختصاص یافته که دارای 24 حدیث است.

در روایت اوّل و دوّم این باب، تصریح شده که گناهان کبیره، گناهانی را گویند که خداوند، دوزخ و آتش جهنم را بر آنها مقرر نموده است.[1]

گناه شناسی

 

 

منبع : گناه و توبه، مجموعه اخلاق دانشجویی، ص: 15

«گناه» عملی است که با اراده و رضایت الهی در تضاد بوده و با ایجاد نوعی «تاریکی» معنوی در نَفْس انسان، آدمی را از خدای متعال که «نور» آسمانها و زمین است، دور می سازد و به عبارت دیگر، موجب بازماندن وی از کمال و قرب به خدای می گردد.

به عبارت دیگر دستورات و فرمان های خدا، گاهی بر انجام رفتاری و گاهی بر دوری از کاری می باشد؛ و گناهکار کسی است که از این دستورات سرپیچی کند؛ یعنی افعالی را که به آنها امر شده است ترک کند و افعالی را که از آنها نهی شده است انجام دهد.